Triggerpoint therapie
Regelmatig terugkerende hoofdpijn, nek-, schouder en rugpijn zijn lastige ongemakken. Pijn in de kaakkaak of pols (carpaal tunnel syndroom), vele soorten gewrichtspijn in heup, knie en enkel, (zoals artritis, tendinitis of bursitis). Ook klachten als duizeligheid, maagzuurklachten, oorpijn en sinusitis……
Veel mensen hebben zich er bij neergelegd: ze gaan vroeg naar bed, nemen een warm bad of slikken een pijnstiller. Weinigen weten echter dat deze klachten kunnen worden veroorzaakt door triggerpoints, hypergevoelige plekjes in het spierweefsel. Zelfs fibromyalgie kan zijn oorsprong hebben in triggerpoints.
In de tweede helft van de vorige eeuw vestigden de Amerikaanse artsen Janet Travell en David Simons de aandacht op het bestaan van triggerpoints. Hun werk vormde de aanzet tot triggerpoint-therapie.
Fig. uit Handboek triggerpoint-therapie.
Wat zijn triggerpoints?
Onder normale omstandigheden trekken spiervezels zich samen en ontspannen ze zich om het bloed te laten circuleren.
Triggerpoints zijn lokale kleine verkrampingen in spieren, ook wel spierknopen genoemd. Door deze verkrampingen stopt in feite daar de bloedcirculatie. Ze voelen aan als pijnlijke verhardingen, als een rijstkorrel of een erwt die diep in de spier ligt en ze houden het overige deel van de spier op een te strakke samentrekking.
Deze samentrekking houdt daardoor de aanhechtingen van de spier voortdurend onder spanning, wat dan vaak weer symptomen veroorzaakt in nabij gelegen gewrichten. Hierdoor kunnen deze verkrampingen een uitstralende pijn geven in een ander deel van het lichaam. Triggerpoints kunnen in alle spieren in het lichaam ontstaan.
De voortdurende spanning in de vezels van het triggerpoint zelf beperken de circulatie in het omliggende gebied. De ophoping van afvalstoffen, maar ook het gemis aan zuurstof en voedingsbestanddelen die voor de celstofwisseling noodzakelijk zijn, kunnen triggerpoints maanden en zelfs jarenlang in stand houden, tenzij er ingegrepen wordt. Kijk hieronder onder 1) voor meer informatie over de fysiologie van een triggerpoint.
Hoe ontstaan deze triggerpoints?
- het herhaaldelijk uitvoeren van een zelfde beweging.
- het langdurig statisch aanspannen (bijv het zitten met opgetrokken schouders).
- kortdurende zware inspanning (zwaar tillen, sporten, in de tuin werken).
- verkeerde houding.
- stress
- lichamelijke kenmerken (beenlengteverschil, bekkenscheefstand, platvoeten, zwakke spieren, hypermobiele gewrichten)
- Plotselinge schokken, valpartijen, botsingen en operaties.
- Injectie in een spier.
- inactiviteit (gips, brace e.d.) maar ook pijnvermijdingsgedrag om een pijnlijke spier te ontzien, kan triggerpoints veroorzaken.
Wat is triggerpointtherapie?
Het moeilijke van triggerpoints is dat ze pijn afleiden. Deze verplaatsing van pijn zet iedereen op het verkeerde been, inclusief de meeste artsen. Hierdoor worden er vaak verkeerde diagnoses gesteld en daardoor wordt de pijn vaak met pijnstillers behandeld.
Triggerpoint therapie is eigenlijk geen massage, maar een veilige en effectieve vorm van pijntherapie. Het is een wetenschappelijk onderbouwde en in de praktijk aangetoonde methode om pijnklachten te verminderen en/of op te lossen. Het is een massagetechniek waarbij door middel van korte, diepe strijkingen over een spier, triggerpoints worden losgemaakt. Door het uitoefenen van druk op verkrampte plekjes in de spieren kan de doorbloeding worden verbeterd en de pijn worden verlicht en kunnen functies van verzwakte lichaamsdelen weer verbeteren.
De therapie zorgt al in enkele minuten voor verlichting. De meeste problemen kunnen worden verwijderd in drie tot tien dagen. Zelfs langdurige klachten kunnen in minder dan anderhalve maand aanzienlijk worden verbeterd.
Triggerpoint therapie bij INEVA total body
Ilona Nijmeijer van INEVA total body is Triggerpoint Coach en heeft al sinds 2004 de opleidingen en bijscholingen hierin gevolgd. Triggerpoint Coach richt zich op de methode die beschreven staat in het Handboek triggerpoint-therapie van Clair Davies, naar aanleiding van Travell en Simons.
De triggerpointbehandeling bij INEVA total body verschilt daardoor op een aantal punten van andere vormen van triggerpoint-therapie:
- Voor triggerpoint behandeling wordt gebruik gemaakt van een enkele massage techniek.
- Strekken (dus abrupte bewegingen) wordt niet toegepast, stretching wel, doch na de behandeling.
- INEVA total body legt de nadruk op het begeleiden bij zelfbehandeling: er wordt instructie gegeven om deze triggerpoints zelf te behandelen.
- Het zelfgenezend vermogen van het lichaam wordt aangesproken.
Er vindt eerst een anamnese gesprek plaats over het pijnpatroon. Als natuurgeneeskundige en als orthomoleculair therapeut kan Ilona ook op deze gebieden ondersteuningsadviezen geven, omdat de symptomen zich vaak niet alleen beperken tot pijn. Ook vindt er tijdens de massage meer overleg plaats dan andere massages.
Omdat triggerpoints door verschillende oorzaken kunnen worden ontstaan, maar ook in stand kunnen worden gehouden, wordt er tijdens de behandeling naast de aandacht voor de oorzaak, óók aandacht gegeven hoe dit in de toekomst te voorkomen. Denk daarbij aan factoren als knellende kleding, ongezonde voeding, ziekte en slaapgebrek.
Zelfbehandeling
Omdat INEVA total body de nadruk legt op zelfbehandeling, kan het raadzaam zijn hiervoor massagehulpmiddelen aan te schaffen. Bijvoorbeeld de TheraCane, welke u eerst in bruikleen mag uit proberen. Maar ook de knobbel of een triggerpointbal kunnen erg bruikbaar zijn. Hiervoor kan INEVA total body u verwijzen naar: www.triggershop.nl.
Dry needling
Soms wordt er bij de behandeling gebruik gemaakt van dry needling. Bepaalde spierknopen lenen zich hier uitstekend voor. Met dunne acupunctuur naaldjes worden de knopen van de spieren dan aangeprikt, zodat deze zich op een andere manier dan massage kunnen ontspannen en behandeld kunnen worden. Met de naald wordt kort het triggerpoint aangeprikt, waardoor de spier kort samen trekt en daarmee ' beweging' creëert in de spierknoop zelf. Hierdoor wordt de doorbloeding ter plaatste verbeterd, waardoor de spierknoop de mogelijkheid krijgt om op te lossen. Naderhand kan er een spierpijn gevoel ontstaan die na 1 a 2 dagen wegtrekt. Het heeft geen overeenkomsten met de acupunctuur, waar de behandeling gebaseerd is op energie banen, er worden enkel dezelfde naalden gebruikt.
Laser therapie
Ook lasertherapie kan veel betekenen in de behandeling van spierknopen.Veelal gaat hier zelfs de voorkeur naar uit. Het is niet invasief, er hoeft niet in de huid worden geprikt. Omdat de spier al is samengetrokken, kan een naald hierin als belastend worden ervaren. Dat is bij laser niet het geval. Lees HIER meer over lasertherapie.
Ad 1) De fysiologie van een triggerpoint
Het deel van een spiervezel dat de feitelijke contractie verzorgt is een microscopisch kleine eenheid die sarcomeer wordt genoemd. Een sarcomeer trekt zich samen als zijn twee delen bij elkaar komen en zich als vingers in elkaar vouwen. In de spieren moeten miljoenen sarcomeren zich samentrekken om ook maar de geringste beweging te veroorzaken. Een triggerpoint bestaat als te sterk gestimuleerde sarcomeren chemisch niet langer in staat zijn hun samengetrokken toestand te verlaten. Onderstaande tekening is een getekende weergave van meerdere spiervezels binnen in een triggerpoint. Hij is gebaseerd op een fotografische opname via een electronenmicroscoop.
Letter A=
is een spiervezel in een normale ruststand, uitgerekt noch samengetrokken. De afstand tussen de korte dwarsvebindingen (Z verbanden) binnen de vezel definieert de lengte van de individuele sarcomeren. De sarcomeren lopen in de lengte van de vezel, loodrecht op de Z verbanden.
Letter B=
is een knoop in een spiervezel die bestaat uit een aantal sarcomeren in de toestand van continue maximum contractie die kenmerkend is voor een triggerpoint. De opgebolde verschijning van de spierknoop laat zien hoe dat segment van de spiervezel is samengetrokken en korter en dikker is geworden. De Z verbanden zijn heel dicht bij elkaar getrokken.
Letter C=
is het deel van de spiervezel dat zich uitstrekt van de spierknoop tot aan de aanhechting van de spier (in dit geval aan het borstbeen). Let op de grotere afstand tussen de Z verbanden, wat aangeeft hoe de spiervezel wordt uitgestrekt door de spanning binnen in de spierknoop. Deze overstrekte segmenten veroorzaken het strakke en verkortte gevoel in een spier.
Normaal gesproken werken de sarcomeren als kleine pompjes. Ze trekken zich samen en ontspannen om het bloed, dat in hun metabolische behoeften voorziet, door de capillairen te laten circuleren.
Als de sarcomeren in een triggerpoint hun contractie vasthouden, stopt in feite de bloedcirculatie in het betreffende gebied. Het gebrek aan zuurstof en de ophoping van afvalstoffen irriteren het triggerpoint. Het triggerpoint reageert op deze noodtoestand met het versturen van pijnsignalen.
De massage van het triggerpoint spoelt het weefsel schoon en helpt de vastgelopen sarcomeren in het triggerpoint weer los te komen. Door direct op de triggerpoints te werken, is massage de veiligste, meest natuurlijke en meest effectieve vorm van pijntherapie.